داستان فیش حج عمره و تمتع از یک خبرگزاری ایرانی
توضیحات کامل درباره فیش حج از یک خبرگزاری ایران: آخرین ثبت‌نام عمره نیز سال ۹۰ انجام شد و اکنون حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر فیش عمره دارند. در آن سالها متقاضیان عمره مفرده در بانک‌های ملی و ملت ودیعه‌گذاری کردند. در آخرین ثبت‌نام هزینه سپرده‌گذاری برای عمره ۸۰۰ هزار تومان بود که البته زمان اعزام مشخص نبود. با این وجود، مسؤولان اعلام کرده بودند در صورت برداشت وجه اولیه، اولویت آنها لغو و این اقدام به منزله انصراف از اعزام است.
مسجدالحرام
امسال که روابط ایران و عربستان برقرار شد، سفر عمره هم بعد از هشت سال از سرگرفته میشود. همچنان جزئیات این سفر از سوی سازمان حج و زیارت مشخص نشده و مسؤولان اعلام کردند که ثبت‌نام از زائران بزودی آغاز میشود. همچنین محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به اعزام زائران به عمره از اواخر آذرماه اشاره کرده است. با نزدیک شدن به از سرگیری عمره مفرده، ودیعه‌گذاران عمره می‌توانند با روش‌های مختلف وضعیت فیش خود را استعلام کنند. یکی از راه‌های استعلام فیش عمره، شماره‌گیری کد دستوری #۶۴۵۱۱*۴* است.
استعلام فیش عمره با کد دستوری
بر همین اساس، افراد پس از شماره‌گیری این کد دستوری در تلفن همراه خود، برای قبض عمره مفرده باید گزینه ۲ را انتخاب کنند. در ادامه با وارد کردن کدملی، شماره قبض و شماره شعبه نتیجه استعلام را مشاهده خواهند کرد. اولویت‌‌بندی اعزام‌ها از یک تا ۶۰۰ است و از طرفی هم ودیعه‌گذاران تا اولویت ۴۰۰ قرار است برای تشرف به خانه خدا تا قبل از حج تمتع ۱۴۰۳ فراخوانده شوند.
استعلام اولویت فیش عمره از بانک ملت
برای استعلام وضعیت فیش عمره مفرده، بانک‌های ملت و ملی نیز که دو بانک عامل برای سپرده‌گذاری فیش عمره بودند، امکان استعلام فیش را قرار داده‌اند. بر همین اساس، افرادی که در این بانک‌ها ودیعه‌گذاری کرده بودند، برای مشاهده وضعیت استعلام می‌توانند به ترتیب در معتبرترین و بزرگترین سایت مرکز خریدفروش فیش حج همین سایتی که این مطلب را می خوانید مراجعه کنید.
استعلام فیش عمره از بانک ملی
البته برای دریافت استعلام فیش حج تمتع، زائران باید شماره زائر یا شماره ثبت‌نام را وارد کنند. در بانک ملی جست‌‍وجو بر اساس مشخصات فردی هم برای استعلام فیش عمره وجود دارد که این بخش فعال نیست و زائران تاکنون موفق به استعلام فیش عمره از آن نشده‌اند.
عمره مفرده از سال ۹۴ متوقف شد و از ان پس هیچ زائر ایرانی در قالب کاروان زیر نظر سازمان حج و زیارت به عمره مفرده اعزام نشد. با برقراری روابط سیاسی ایران و عربستان پس از هفت سال، این سفر هم در هفته‌های آینده از سر گرفته میشود. همچنین بر اساس آخرین تصمیم مسؤولان، حدود ۴۰۰ هزار نفر تا قبل از حج تمتع سال آینده برای انجام اعمال عمره مفرده به زیارت خانه خدا مشرف خواهند شد. هزینه این سفر نیز پس از نهایی شدن قراردادها و همچنین قیمت ارز اختصاص یافته به عمره اعلام خواهد شد.
عربستان در چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعی دارد که با کاهش وابستگی به نفت، درآمد خود در حوزه زیارت را افزایش دهد. بر همین اساس، در کنار کاهش تصدی‌گری دولت‌ها در حضور زائران خانه خدا، درصدد بالا بردن هزینه حج تمتع است.
عربستان باز هم حج را گران می‌کند؟
سعودی‌ها در ماه‌های اخیر برنامه‌ریزی برای حج تمتع ۱۴۴۴ قمری (۱۴۰۳ شمسی) را آغاز کرده‌اند. در این جلسات همچنان به افزایش تعداد زائران اشاره میشود. نکته قابل توجه در جلسات حج آینده، گران شدن خدمات از سوی سعودی‌هاست.
یک منبع مطلع می‌گوید: عربستان سعی دارد که هزینه حج تمتع آینده را از هفت تا ۱۵ درصد گران کند. البته این موضوع در جلسات مطرح شده و هنوز تصمیم نهایی در این رابطه اتخاذ نشده است.
با توجه به اقبال عمومی برای تشرف به خانه خدا، در صورتی عربستان هزینه حج را افزایش دهد، همچنان بسیاری از زائران کشورها تمایل به تشرف دارند و حاضرند با هر مبلغی به زیارت خانه خدا مشرف شوند. البته برخی از کشورها هم ممکن است که توانایی تأمین هزینه‌ها را نداشته باشند. همین امر موجب شده تا نظرهای موافق و مخالف متعددی برای افزایش هزینه سفر حج تمتع در جلسات سعودی‌ها مطرح شود.
افزایش درآمد سعودی‌ها از حوزه گردشگری و زیارت
اقتصاد عربستان در سالهای آینده با محوریت گردشگری و زیارت برنامه‌ریزی شده است. دعوت از ستاره‌های فوتبال جهان و حتی ساخت مناطق توریستی و جاذبه‌های گردشگری مسیر را برای تحقق این امر همواره می‌کند. اما در هر صورت حوزه زیارت موضوعی است که عربستان سعی دارد که بخش قابل توجهی از درآمد خود را به ویژه در بازه زمانی خاص از آن تأمین کند.
هزینه‌های سفر به عربستان در سالهای آینده افزایش می‌یابد
بر همین اساس، افزایش هزینه‌های حج تمتع در سالهای آینده و همچنین اخذ همه هزینه‌ها از زائران موضوعی است که به‌زودی محقق میشود. سعودی‌ها در حال برنامه‌ریزی برای افزایش تعداد زائران هستند و میخواهند که همه هزینه‌ها را از آنها بگیرند. برخی از فعالان فرهنگی سعودی معتقدند که رشد تحولات در عربستان به‌حدی است که برای تأمین هزینه‌های آن باید افرادی وارد این کشور می‌شوند هم هزینه کنند. در این زمینه زائران خانه خدا هم استثنا نیستند.
حجت‌الاسلام سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت هزینه حج تمتع را سال گذشته پنج هزار دلار اعلام کرده بود. اکنون نیز در صورتی عربستان بخواهد این مبلغ را افزایش دهد، هزینه تمام شده این سفر در کنار بالا رفتن نرخ دلار، برای ایرانیان رشد قابل توجهی خواهد داشت.
تغییرات حج در کشوری با بالاترین سهمیه هم کلید خورد
با این رویکرد، اگر تدابیرای در این زمینه اتخاذ نشود، ممکن است هزینه سفر حج باز هم بالاتر رفته و این سفر به جمع سفرهای لاکچری بپیوندند. چه بسا هم‌اکنون نیز برخی این سفر را لاکچری می‌دانند!
با وجود اینکه هنوز افزایش قیمت حج تمتع از سوی عربستان قطعی نشده است، اما برخی از کشورها برای حج آینده به زائران اعلام کرده‌اند که هزینه حج نسبت به گذشته بیشتر میشود. البته برای کاهش بار مالی، بسیاری از کشورها همچون اندونزی که بیشترین سهمیه حج را دارد، به فکر کاهش تعداد عوامل خود است تا بتواند هزینه حج را مدیریت کند.
اشرف میکائیل، یکی از شهروندان اندونزیایی می‌گوید: مسؤولان حج ما اعلام کردند که امسال وضعیت حج تغییر کرده و هزینه‌ها بیشتر میشود. اما هنوز درباره جزئیات تغییرات و نحوه اعزام‌ها اطلاع‌رسانی نشده است.
عربستان هنوز تفام‌نامه حج را با کشورها منعقد نکرده است
سعودی‌ها در هفته‌های گذشته موضوع کاهش تعداد عوامل را نیز مطرح کرده بودند، اما تا زمانی که تفاهم‌نامه حج امضا نشود، هیچ کدام از تصمیم‌ها قطعی نخواهد شد. در سالهای گذشته عربستان در چنین ایامی تفاهم‌نامه حج را با کشورهای مختلف منعقد می‌کرد، اما با بررسی‌های انجام شده، هنوز این تفاهم‌نامه با کشورها به امضا نرسیده است. هزینه حج تمتع در سالهای اخیر از سوی سعودی‌ها افزایش داشته است. با شیوع کرونا که ارائه خدمات به زائران حج تمتع با تغییراتی همراه بود، عربستان هزینه حج تمتع را گران کرد. البته در آن سالها فقط زائران ساکن عربستان به حج تمتع مشرف شدند و با توجه به کاهش تعداد زائران هزینه سفر هم افزایش یافت.
افزایش یکبار ۱۲۰۰ دلاری هزینه حج در سال ۱۴۰۰
پس از پایان کرونا، عربستان بخشی از هزینه‌ها را حذف کرد. با این وجود، در سال ۱۴۰۰ که نخستین سال پذیرش زائران حج کشورهای مختلف با محدودیت بود، عربستان هزینه حج را از مالیات بر ارزش افزوده گرفته تا حتی سایر خدمات بیشتر کرد؛ تا جایی که علیرضا رشیدیان، رئیس وقت سازمان حج و زیارت از افزایش یک هزار و ۲۰۰ دلاری هزینه حج خبر داد. با این روند، بسیاری از کشورها غافلگیر شده و حتی به افزایش هزینه سفر اعتراض کردند. اما نتیجه‌ای نداشت. مسؤولان کشورمان هم با صرفه‌جویی و حمایت دولت، بار مالی زیادی روی دوش زائران تحمیل نکردند. تنها سایت فیشحج پربازدیدترین و مطمئن ترین سایت در حوزه خریدفروش فیش حج است. با این وجود، سال گذشته هزینه حج تمتع به یکباره رشد قابل توجهی داشت و به متوسط حدود ۱۲۵ میلیون تومان رسید. البته ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی دولت به حج تمتع موجب شد تا گرانی هزینه سفر از سوی سعودی‌ها تا حدودی برای زائران تعدیل شود.
هنوز هزینه حج تمتع آینده نهایی نشده است و مسؤولان سازمان حج و زیارت برای آغاز ثبت‌نام و نهایی شدن هزینه‌ها، منتظر ارز اختصاص یافته به حج ۱۴۰۳ و همچنین تفاهم‌نامه حج با سعودی‌ها هستند.
با پیروزی انقلاب اسلامی وضعیت سفرهای زیارتی به سرزمین وحی متحول و هر سال بر تعداد متقاضیان تشرف به خانه خدا افزوده شد. بر همین اساس، مسؤولان تصمیم گرفتند تا با ثبت‌نام، هر سال تعدادی از افراد را به حج تمتع اعزام کنند.
نخستین ثبت‌نام حج تمتع پس از انقلاب
در نخستین ثبت‌نام حج تمتع پس از پیروزی انقلاب اسلامی که سال ۶۰ صورت گرفت، افراد فیش حج را ۱۸ هزار تومان خریداری کردند. البته برای سفر زوجی نیز این مبلغ ۲۰ هزار تومان اعلام شده بود. در سالهای ابتدایی دهه ۶۰ هر سال بیش از ۱۵۰ هزار ایرانی به حج اعزام می‌شدند. در آن ایام صف‌های طولانی برای ثبت‌نام حج تشکیل شد و به دلیل بالا بودن تقاضا و نبود سهمیه متناسب با آن، ثبت‌نام بعدی با دو سال تأخیر صورت گرفت.
سال هزینه ودیعه‌گذاری حج
۱۳۶۰ ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان
۱۳۶۳ ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان
۱۳۷۷ ۸۰۰ هزار تومان
۱۳۷۸ ۸۰۰ هزار تومان
۱۳۷۹ ۸۰۰ هزار تومان
۱۳۸۰ یک میلیون تومان
۱۳۸۱ یک میلیون تومان
۱۳۸۲ یک میلیون تومان
۱۳۸۳ یک میلیون تومان
۱۳۸۴ یک میلیون تومان
۱۳۸۵ یک میلیون تومان
۱۳۸۶ یک میلیون تومان
در سال ۶۳ دوباره از متقاضیان تشرف به حج تمتع ثبت‌نام شد که هزینه ودیعه‌گذاری در آن سال ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان بود. برای ثبت‌نام حج تمتع به برخی استانها سهمیه دادند. در تهران هم چند مرکز ثبت‌نام تشکیل شد که سعی شد برای واریز هزینه، این مراکز، نزدیک بانک ملی باشد.
توقف ثبت‌نام متقاضیان حج تا ۱۵ سال
مهدی حمزه‌ای، یکی از پیشکسوتان حج تمتع ماجرای استقبال از حج تمتع در آن ایام را اینگونه روایت می‌کند: دهه ۶۰ به دلیل کمبود سهمیه در برخی استانها، در ساعات اولیه ظرفیت‌ها تکمیل شد. بر همین اساس، برخی از متقاضیان با اتوبوس راهی تهران شدند تا بتوانند برای حج تمتع ودیعه‌گذاری کنند. پس از تکمیل شدن ظرفیت استان‌های مختلف، با توجه به اینکه تعداد ودیعه‌گذاران بیش از پیش‌بینی بود، دیگر ثبت‌نام جدید تا بیش از یک دهه انجام نشد.
در آن ایام سعی شده بود که بر اساس سهمیه هر مرکز ثبت‌نام انجام شود، اما چون تقاضا زیاد شده بود، مراکز هم بدون توجه به سهمیه اعلامی، از افراد ثبت‌نام کرده بودند. روند اعزام زائران به حج تمتع تا سال ۶۶ ادامه داشت تا اینکه در آن سال حج خونین رخ داد و جمعی از حجاج کشورمان به شهادت رسیدند. از آن زمان چهار سال حج تمتع برپا نشد و از سال ۷۰ دوباره اعزام ایرانیان به حج تمتع صورت گرفت.
روند اعزام زائران بدون ثبت‌نام از متقاضیان جدید ادامه داشت، تا اینکه پس از ۱۵ سال، در سال ۷۷ سازمان حج و زیارت از ثبت‌نام جدید حج تمتع خبر داد.
هزینه ودیعه‌گذاری حج در دهه ۷۰ چقدر بود؟
علی فرهادی هم که در آن سالها زائران را به حج تمتع برده است، می‌گوید: با توجه به اینکه مدت طولانی ثبت‌نامی وجود نداشت، باز هم تقاضا بیش از پیش‌بینی بود. در آن سال ودیعه‌گذاری حج تمتع با ۸۰۰ هزار تومان انجام شد و این روند تا سال ۷۸ ادامه داشت. حتی در سال ۷۹ نیز هزینه ودیعه‌گذاری همان ۸۰۰ هزار تومان بود که بعد از آن دیگر افراد برای ثبت‌نام حج باید یک میلیون تومان سپرده‌گذاری می‌کردند. سال ۸۶ بیش از ۲ میلیون نفر منتظر حاجی شدن بودند سال ۸۶ هم آخرین دوره ثبت‌نام حج تمتع صورت گرفت و آن زمان هر سال حدود ۶۰ هزار نفر از کشورمان حاجی می‌شدند. در سال ۸۶ بیشترین تعداد تقاضا برای حج تمتع را داشتیم و از همان زمان دیگر با توجه به اینکه بیش از ۲ میلیون نفر فیش حج تمتع داشتند، تشرف برای زیارت خانه خدا و مذاکره با طرف سعودی برای افزایش سهمیه صورت گرفت.
آن ایام شاید کمتر کسی فکر می‌کرد برای حاجی شدن باید حدود ۲۰ سال منتظر بماند. اما اکنون که ۱۶ سال است که دیگر ثبت‌نام حج تمتع انجام نمی‌شود، بودن در صف انتظار برای برخی از ودیعه‌گذاران بیش از این مدت شده است.
اعزام همه دارندگان فیش حج چند سال طول می‌کشد؟
با توجه به اینکه حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر همچنان در نوبت حج تمتع هستند، سازمان حج و زیارت تا اعزام حداقل نیمی از این تعداد، دیگر ثبت‌نام جدید نخواهد داشت. البته واگذاری فیش حج تمتع در حال انجام است و به دلیل نبود قانون در قیمت‌گذاری، این فیش‌ها با قیمت‌های مختلفی خرید و فروش می‌شوند.
امسال ۴۲ سال از نخستین ثبت‌نام حج تمتع می‌گذرد، اما در این مدت فقط ۱۲ سال ثبت‌نام از متقاضیان انجام شد و مشخص نیست چند سال دیگر مشتاقان تشرف به خانه خدا برای ثبت‌نام جدید باید در منتظر بمانند.
با مصوبه سازمان همکاری‌های اسلامی، سهمیه هر کشور برای حج تمتع یک هزارم جمعیت آن کشور است. اگر هر سال ۸۰ هزار ایرانی به حج تمتع مشرف شود، از طرفی هم مشکلی در روند اعزام‌ها نداشته باشیم، تشرف یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از ودیعه‌گذاران به سرزمین وحی ۱۳ سال طول می‌کشد.
در حج تمتع آینده نیز با توجه به اینکه در حج گذشته دارندگان فیش تا نیمه فروردین ۸۶ فراخوانده شده بودند، قبل از این زمان نیز در اولویت تشرف حج ۱۴۰۳ خواهند بود. البته افرادی که سال ۹۹ با پرداخت هزینه حج ثبت‌نام خود را قطعی کرده بودند، همچنین در اولویت نخست هستند. هزینه نهایی حج تمتع هم همچنان نامشخص است./
منبع: خبرگزاری فارس
کلمات کلیدی: فیش حج, خریدفروش اولویت حج, تمتع
