واجب پنجم از فیش حج عمره تمتع، «تقصير» است.
فیش حج : «تقصير»، يعنى كوتاه كردن در خرید فروش فیش حج ؛ و مراد از آن در اينجا اين است كه مقدارى از هزینه فیش حج است.
توجه: در عمره تمتع، تراشيدن سر به جاى تقصير، جايز نيست و كفايت هم نمى كند و اگر بتراشد بايد ـ طبق نص و فتواى مشهور ـ كفّاره بدهد.
زمان و مكان تقصير
1 ـ زمان تقصير، بعد از تمام شدن سعى است و چنانچه كسى قبل از فارغ شدن از سعى تقصير نمود، كافى نيست و بايد كفّاره بدهد اگر عمدى بوده است و احتياط در صورت نسيان گذشت.
2 ـ لازم نيست تقصير بلافاصله بعد از سعى بجا آورده شود.
3 ـ لازم نيست تقصير در مروه بجا آورده شود و مُحرم مى تواند هر جا دلش خواست تقصير نمايد ولى تا تقصير ننموده محرّمات احرام بر او حلال نمى شود.
شرايط تقصير
1 ـ تقصير بايد با نيّت و قصد قربت صورت گيرد.
و اگر كسى بخواهد آن را برزبان آورد، مى تواند اين جمله را بگويد: «تقصير مى كنم به نيّت عمره تمتع از حَجّة الاسلام يا حج مستحبى قربةً الى اللّه ».
2 ـ در تقصير ـ مانند سعى ـ طهارت و ستر عورت و امثال آن، شرط نيست.
ترك تقصير
1 ـ اگر كسى تقصير را فراموش كند تا بعد از مُحرم شدن براى حج، عمره اش صحيح است ولى بنابر احتياط واجب، بايد يك گوسفند كفّاره بدهد.
2 ـ اگر عمدا تا وقت احرام حج، تقصير را ترك نمود، جمعى تصريح دارند كه عمره او باطل و حج او به افراد تبديل مى شود و لازم است بعد از حج، عمره مفرده بجا آورد و بعضى تصريح كرده اند حج را در سال بعد اعاده نمايد.
چگونگى خروج از احرام توسط تقصير
تا زمانى كه مُحرم تقصير ننموده، محرمات احرام بر او حلال نمى شود و وقتى كه در عمره تمتع، تقصير با شرايط آن انجام شود، همه محرّمات احرام بر او حلال مى شود، و تراشيدن سر بعد از تقصير در عمره تمتع ظاهر، عدم حرمت آن است از جهت احرام، و اما عدم حرمت آن به جهت منافات با احتمال وجوب توفير براى حج، محلّ اشكال است.
تقصير براى ديگرى
1 ـ لازم نيست تقصير توسط خود شخص صورت گيرد و اگر ديگرى، مقدارى از مو يا ناخن او را بچيند، كافى است.
2 ـ كسى كه براى ديگرى ـ بوسيله چيدن مو ـ تقصير مى نمايد، نبايد مُحرم باشد، چون گرفتن موى ديگرى هم بر مُحرم حرام است، ولى گرفتن ناخنِ ديگرى توسط مُحرم، مانعى ندارد؛ لكن در فرض اول نيز بعيد نيست تقصير واقع شود، هر چند با كار حرام بر غير صورت گرفته باشد.
ترك تقصير در عمره مفرده و احرام مجدّد
اگر كسى در عمره مفرده تقصير را انجام ندهد و ـ مثلاً ـ به مدينه منوّره
برگردد يعنى به خارج حرم برود و مجدّدا جهت عمره ديگر مُحرم شود، احرام دوّم او صحيح نيست و بايد ابتدا تقصير نمايد تا از احرام اول بيرون آيد؛ و چنانچه احرام دوم او براى عمره تمتع بوده، بايد به ميقات برگردد و مُحرم شود و در صورت عدم امكان بازگشت به ميقات، در خارج حرم مُحرم شود.
تذكر:
طواف نساء و نماز آن در عمره تمتع، واجب نيست و بجا آوردن آن به قصد رجا، مانعى ندارد.
احكام خاص زمان بين عمره تمتع و اعمال حج
خارج شدن از مكّه بعد از عمره تمتع
كسى كه عمره تمتع را انجام داده در صورتى كه بداند اگر از مكه خارج شود حج از او فوت مى شود، نمى تواند خارج شود؛ و اگر مى داند كه اگر از مكه خارج شود به اعمال حج مى رسد، مى تواند خارج شود، اگر چه احوط عدم خروج است مگر با احرام براى حج.
خروج بدون احرام بعد از عمره تمتع از مكه معظّمه
بعد از پايان يافتن عمره تمتع اگر شخصى بدون احرام از مكه مكرّمه خارج شد و از ميقاتهاى احرام گذشت، مثلاً به مدينه منوّره رفت دو صورت دارد:
1 ـ اگر ماهى كه در آن جهت عمره مُحرم شده بوده، نگذشته باشد، مثلاً در ماه ذى القعدة عمره تمتع را انجام
داده و در همان ماه به مكه مكرمه برگردد، در اين صورت مى تواند بدون احرام وارد مكه مكرمه شود و از مكّه براى حج احرام ببندد و جهت انجام بقيه اعمال حج، روانه عرفات شود.
2 ـ و اگر ماهى كه در آن مُحرم شده بوده گذشته باشد پس محتاج به عمره تمتع است و عمره قبل را عمره تمتع محسوب نكند، و بنابر احتياط براى عمره قبل، طواف نساء و نماز آن را انجام دهد.
بيرون رفتن از مكّه معظّمه با احرام حج
بعد از انجام عمره تمتع و مُحرم شدن به احرام حج، خارج شدن از مكه معظّمه براى امور ضرورى، مانعى ندارد.
فرض اكتفا به احرام عمره مفرده براى عمره تمتع
اگر كسى در ماههاى حج، به نيت عمره مفرده مُحرم شده و داخل مكه معظّمه گردد و وقت براى انجام عمره مفرده و احرام مجدّد، تنگ باشد ـ اگر عمره مفرده به سببى بر او واجب نباشد ـ مى تواند قصد عمره تمتع را نموده و به آن عدول نمايد و بنابر احتياط قربانى كند.
انجام دادن عمره مفرده بعد از عمره تمتع در صورت خرید و فروش فیش حج
انجام دادن فیش حج عمره مفرده بعد از عمره تمتع، مانعى ندارد.
قبلاً گذشت كه حج تمتع از دو قسمت تشكيل مى شود: فیش حج عمره تمتع و اعمال حج است.
منبع : Behjat.ir
فیش حج, خرید و فروش فیش حج, حج, عمره, تمتع, فیش حج واجب, آموزش مناسک حج